Lezing: De graankorrel die in de aarde valt

Entree €10,00

Een jaar geleden nam het project ‘Langs de Kruisweg’ wandelaars mee naar 5 bijzondere plekken in Winterswijk, waaronder het Doopsgezind Kerkje, om kennis te maken met een eigentijdse invulling van 15 kruiswegstaties, die door 10 kunstenaars uit de regio werden verbeeld. Ook dit jaar krijgt de traditie van de kruiswegstaties een vervolg. Op vrijdag 15 maart geeft Ruud Bartlema een lezing over Moderne Kruiswegen – een lezing met beelden bij de kruisweg van Aad de Haas, Albert Servaes en de moderne kruisweg van Ruud Bartlema.

Een oude traditie

De kerkelijke traditie om op de Goede Vrijdag een rondgang langs de veertien staties van Jezus' kruisweg te maken is al heel oud. Men staat telkens een ogenblik stil en overdenkt het lijden van Jezus. Het is een vorm van devotie die na de kruistochten vanuit Jeruzalem overwaaide naar Europa. De pelgrims van de 11e en de 12e eeuw liepen de kruisweg over een aangegeven route tussen het gerechtsgebouw van Pilatus en de Heilige Grafkerk: de Via Dolorosa.

De prijs van de populariteit

In het begin werden de verschillende plaatsen waar men stil hield, de zogenaamde staties, met eenvoudige, genummerde kruisen aangegeven. Later verving men deze door afbeeldingen in de vorm van schilderingen of reliëfs. In de tijd van de Romantiek wordt de devotie rond de kruisweg bijzonder populair. Dat heeft ook tot gevolg dat de meeste  kruiswegen uit de vorige eeuw van bedenkelijk artistiek gehalte zijn. In het oorspronkelijke ritueel staat het lijden van Christus centraal, met de spirituele bedoeling dat wij via deze lijdensweg verbonden raken met het lijden van mensen uit onze eigen wereld. In toenemende mate staan de zoetig gekleurde plaatjes van de traditionele kruisweg die concentratie in de weg.

Naar een andere vormgeving

In de twintigste eeuw, zo nadrukkelijk door het leed van miljoenen mensen gestempeld, kwam er behoefte aan een eigentijdse vormgeving van de kruisweg. Meer dan voorheen leeft het besef, dat in het lijden dat mensen in grote delen van onze wereld ondergaan, de Christusgestalte opnieuw gekruisigd wordt. Kijkt hij ons zelf niet aan door de ogen van wie  lijden? In die keuze wordt Jezus’ kruisgang weer actueel  voor ons.

Nieuwe kruiswegen

Het is deze bijzondere spirituele intentie van de kruisweg, die in de afgelopen eeuw kunstenaars geïnspireerd heeft tot het maken van een eigentijdse kruisweg. Zie bijvoorbeeld de indrukwekkende kruisweg van Albert Servaes uit 1919, waarin het lijden in WOI wordt verbonden wordt met Christus’ lijden.  Minstens even ontroerend zijn de staties die Aad de Haas in 1946 maakte voor de kerk in het Limburgse Wahlwiller. Ruud Bartlema laat in zijn lezing verschillende moderne kruiswegen de revue passeren.

Kaarten verkrijgbaar viainfo@doopsgezindkerkje.nl